مختار بن ابی عبید مسعود ثقفی ( ابو اسحاق )

مختار در سال هجرت پیامبر به مدینه مکرمه متولد شد واز جنگجویان عرب با ویژیگی هایی چون شجاعت وشهامت به شمار می آید , او از دوستداران اهل بیت (ع) بوده است .

مختار از حافظان قرآن کریم بود ومدت های زیادی را به عبادت ونماز می گذراند, با پیمان مهربان بود وبرای خدای خویش نه برای خویشتن ناراحت وغضبناک می شد.

او مسلم بن عقیل نماینده سید الشهداء را پناه داد ویاری کرد, ودر کنار او ایستاد تا به دستور عبید الله بن زیاد روانه زندان شد.

پس از شهادت امام حسین (ع) از زندان رهایی یافت , در این هنگام سعی کرد ضد حکومت اموی قیام کند وشعار او (( یالثارات الحسین )) وانتقام از دشمنان سید الشهداء بود . شورش او موفقیت امید بود او محاربین امام حسین را دنبال کرده وبه سزای اعمال خویش می رساند تا این که 18 هزار نفر از آنها را کشت .

او می گفت : آز دینمان نیست که بخوریم وبیاشامیم در حالی که قاتلین سید الشهداء زنده باشند, همجنین از او نقل شده است که می گفت : بخدا قسم اگر سه چهارم قریش کشته شوند مساوی یک بند انگشت سید الشهداء نخواهد بود.

ومختار این چنین بود ولایتمداری که ولای او جوشش داشت وهمراه حدودشان بود ,او سرشار از عشق سید الشهداء واعمال او نماینگراین خصلت بود تا اینکه انتقام از قاتلین سید الشهداء گرفت وبا این کار ترحم سه تن از معصومین را شامل حال خود ساخت.

امام سجاد زین العابدین (ع) در باره او فرمود :

سزاوار خدایی که انتقام مرا از دشمنانم گرفت ,وخدا مختار را جزای خیر دهد.

امام باقر (ع) به فرزند مختار (ابو محمد حکم ) گفت :

(( خداوند بدر شما را مورد رحمت قرار دهد, حقی برای ما در زندگی نگذاشت تا آن را مطالبه کرد )).

وامام صادق (ع) نیز هنگامی که اسحاق بن مختار را در بیت الله الحرام دید به او فرمود :

(( خداوند را پدرت را بیامرزد , خداوند را پدرت را بیامرزد , خداوند را پدرت را بیامرزد)) سه مرتبه .

مرقد مختار :

پس از شهادت مختار توسط مصعب بن الزبیر, جسد پاک او در دیوار قصر الاماره نزدیک مسجد مدفون شد , این قبر مخفی ماند تا اینکه آیة الله العظمی سید مهدی بحر العلوم در زمان خود به جستوجو وآشنایی با آثار ومحرابهای مسجد پرداخت , سید در آن زمان ترجیح داد,مسجد کوفه با خاک پاک مدفون شود چون زمین مسجد پائین تر از دیگر سرزمین های منطقه بود ودر نتیجه آبهای سطحی در آن جریان پیدا می گرد, پیرو دستور آیت الله بحر العلوم زمین مسجد کوفه که عمق آن مساوی مقام پیامبر وخانه حضرت نوح بود با خاک پاکسپرشد تا از آلودگی ها در امان نگه داشته شود در جای همان محراب ها بر روی خاک محرابهای جدید ساخته شد همانگونه که اکنون هم نمایان است.

در زمان بررسی ها جستجوی آثار مسجد که از طرف سید وجمعی از علما صورت گرفت, سید قبر شریف پنهان شده ای را پیدا کرد وجایگاه آن قبر انتهای راه رو در زیر زمین وبه طرف خارج مسجد به سمت قصر الأماره بود وبر آن قبر سنگی یافتند که بر آن اسم ولقب مختار نوشته شده بود .

پس از یافتن قبر, (محسن الحاج عبود شلاش ) ساختن حرم جدید وبزرگی برای مختار را بر عهده گرفت وآن را به رواق حرم حضرت مسلم  از سمت جنوب ملحق کرد , وبرای قبر پنجره ای آهنین قرار داد ودرب راه رو که در حجره ای در کنج مسجد کوفه قرار داشت را مسدود کرد .